De meeste mensen hebben meteen een beeld bij het woord ‘waterpokken’. Dat is niet zo gek, want ruim 95% van de volwassenen in Nederland heeft deze ziekte (als kind) al gehad. Van gordelroos, dat veroorzaakt wordt door hetzélfde virus, weet je mogelijk minder - en dat terwijl 1 op de 4 mensen in Nederland deze ziekte krijgt.
Van symptomen tot behandeling: hier lees je alles wat je over gordelroos wilt weten.
Een slapend virus
Gordelroos, ook wel herpes zoster genoemd, wordt veroorzaakt door het varicellazoster virus (VZV). Bij kinderen veroorzaakt dit virus waterpokken, een ziekte die ruim 95% van de Nederlanders heeft gehad. Nadat je genezen bent van waterpokken, trekt het virus zich terug in een zenuwknoop in het ruggenmerg, waar het ‘slapend’ aanwezig blijft en geen symptomen meer veroorzaakt. Inactief, dus.
Dit kan veranderen als je ouder wordt. Vanaf je vijftigste ongeveer neemt de werking van je afweersysteem geleidelijk af. Hierdoor kan het virus weer actief worden en neemt de kans op gordelroos toe. Ook personen met een verzwakt immuunsysteem, bijvoorbeeld door ziekte of medicijngebruik, hebben een verhoogde kans op gordelroos.
Zo herken je gordelroos
Jeuk, tintelingen en een stekende of brandende pijn op de plek waar de huiduitslag zich zal ontwikkelen kunnen voorbodes van gordelroos zijn. Je lymfeklieren kunnen ook opzwellen.
Enkele dagen later ontstaan de kenmerkende rode vlekjes en met vocht gevulde blaasjes op de huid, die kunnen jeuken en pijnlijk kunnen zijn. De blaasjes komen doorgaans voor aan één bepaalde kant van het lichaam en vormen vaak een band of gordel - daar komt de naam gordelroos vandaan. En ondanks dat de naam wellicht doet vermoeden dat gordelroos vooral om je middel voorkomt, is dat een misverstand. Het komt het meeste voor in de nek, de hals, het gezicht en op de borstkas.
Over namen gesproken: netelroos is niet hetzelfde als gordelroos, zoals vaak wordt gedacht. Ze hebben een andere oorzaak. Netelroos wordt veroorzaakt door een allergische reactie, terwijl gordelroos ontstaat door een virus. Ook wondroos is niet hetzelfde als gordelroos.
Wondroos is een ontsteking van de diepere lagen van de huid, die wordt veroorzaakt door bacteriën.
Zo behandel je gordelroos
Ondanks dat veel volwassenen waterpokken hebben gehad, zijn er nog altijd mensen die het níet hebben gehad - en voor die mensen zijn de gordelroosblaasjes één tot twee weken lang besmettelijk. Er wordt geadviseerd de blaasjes niet aan te raken, af te dekken en tijdens de besmettelijke periode thuis te blijven als je met kinderen en kwetsbaren werkt.
Een effectieve behandeling van gordelroos is er niet, en daarom is de behandeling meestal gericht op voorlichting en pijnverlichting. Zo zijn er medicijnen die de pijn minder maken en zalfjes die de jeuk verzachten. In sommige gevallen wordt een virusremmer voorgeschreven, vooral bij gordelroos in het gezicht of bij mensen met een verminderde weerstand. Inenting tegen waterpokken en gordelroos is mogelijk, maar omdat deze vaccinaties niet in het rijksvaccinatieprogramma zitten, zijn de kosten ervan voor eigen rekening. Inenting kan voorkomen dat gordelroos ontstaat, op het moment dat je gordelroos daadwerkelijk hebt, heeft vaccinatie geen zin.
Dit zijn de mogelijke complicaties van gordelroos
Gordelroos kan erg vervelend zijn, maar gaat in de meeste gevallen na 10 tot 14 dagen vanzelf weer over. In sommige gevallen echter treden er complicaties op, waarvan zenuwpijn de meest voorkomende is. Dit komt bij 5 tot 30% van de patiënten voor, en kan soms lang aanhouden. Ook kan er door een gordelroosinfectie in het gezicht een oogontsteking ontstaan, en in zeldzame gevallen treden er verlammingen aan de aangezichtsspieren en gehoorverlies op.
Deel en lees persoonlijke verhalen
Tijdens de Gordelroos Bewustwordingsweek (26 februari t/m 3 maart) lees en hoor je alles over de verschillende gezichten van gordelroos. Benieuwd naar de persoonlijke verhalen, of wil je je eigen verhaal delen? Kijk verder op aandachtvoorgordelroos.nl.